ماء معین

خداوند متعال در سوره محمد(صلی لله علیه و آله و سلم)، آیه4، جنگ را سبب آزمایش افراد معرفی کرده، می فرماید: «وَ لَو یشاءُ اللّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ وَلکنْ لِیَبْلُوَا بَعْضَکمْ بِبَعْضٍ»؛ (و اگر خدا می خواست، از ايشان انتقام میکشید، ولى [فرمان پيكار داد] تا برخى از شما را به وسيله برخى [ديگر] بيازمايد). صاحب تفسیر نمونه در توضیح این آیه می نویسد: «اگر خدا می خواست می توانست به وسیله صاعقه¬های آسمانی، زلزله ها، تندبادها، و بلاهای دیگر، مسلمانان را یاری می کرد تا بر دشمن چیره شوند، ولی در این صورت دیگر میدان ابتلاء و آزمایش تعطیل می شد اما خدا می خواهد بعضی از شما را با بعضی دیگر، بیازماید»: «وَلکنْ لِیَبْلُوَا بَعْضَکمْ بِبَعْضٍ».

این در حقیقت فلسفه جنگ و نکته اصلی درگیری حق و باطل است، در این پیکارها، صفوف مومنان واقعی و آن ها که اهل عمل اند از اهل سخن، جدا می¬شوند، استعدادها شکوفا می گردد، و نیروی استقامت و پایمردی زنده می شود، و هدف اصلی زندگی دنیا که آزمودگی و پرورش قدرت ایمان و ارزش های دیگر انسانی است، تامین می گردد.اگر مومنان کنار می نشستند، و سرگرم زندگی تکراری روزانه بودند، و هر موقع گروه مشرک و ظالمی قیام می کرد، خداوند با نیروی غیبی و از طریق اعجاز، آن ها را در هم می کوبید، جامعه ای بی ارزش، خمود، سست، ضعیف و ناتوان به وجود می آمد، که از ایمان و اسلام نامی بیشتر نداشت.

نمونه هایی از این آزمایش¬ها در میدان¬های جنگ عبارتند از:

آزمایش مسلمانان در میدان احد(آل عمران 139-179)

آزمایش مسلمانان در جنگ احزاب(احزاب آیه11)

در سوره احزاب که به توضیح جنگ خندق می پردازد، سخن از آزمایش سخت مومنان به میان آورده و می¬فرماید: «هُنالِکَ ابْتُلی الْمُوءْمِنُون وَزُلْزِلُوا زِلْزالاً شَدیداً»: (آنجا [بود كه‏] مؤمنان در آزمايش قرار گرفتند و سخت تكان خوردند)