ماء معین

یکی از مهم‌ترین وسایل آزمایش مال و ثروت است، چرا که وابستگی انسان ها به این قسم بیش از موارد دیگر می باشد.چنانچه قرآن کریم می‌فرماید: «وَ اعلَمُوا أنَّمَا أموَالُکُم وَ أولَادُکُم فِتنَۀ» (و بدانيد كه اموال و فرزندان شما [وسيله‏] آزمايش [شما] هستند‏).

شیخ صدوق نیز در کتاب خصال از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌کند که حضرت فرمودند: «مَا بَلَا اللهُ العِبَادَ بِشَیءٍ أشَدَّ عَلَیهِم مِن إِخرَاجِ الدَّرهَمِ». سخت ترین آزمایش خداوند از نظر بندگان صرف مال است. صاحب تفسیر الصافی ذیل آیه 186آل عمران که می فرماید: «لَتُبلَوُنَّ فِی أموَالِکُم و أنفُسِکُم…»، (قطعاً در مالها و جانهايتان آزموده خواهيد شد)، می‌نویسد: «فِی أَموَالِکُم بِتکلیفِ الإنفاقِ وَ ما یُصیبُهُنَّ مِنَ الآفاتِ وَ أنفُسِکُم بِالجَهادِ وَ القَتلِ وَ الأَسرِ وَ الجَراحِ وَ ما یَرِدُّ عَلیها مِنَ المَخاوفِ وَ الأَمرَاضِ وَ المَتَاعِبِ»: (خداوند شما را در اموالتان امتحان می‌کند به تکلیف انفاق و به آن چه که آفات و بلایا به نفستان می‌رسد مثل جهاد، قتل، اسارت، جراحت، امراض و غیر این‌ها)، چرا که نقص من الاموال همان از دست رفتن نعمت، والانفس بیماری و پیری و مرگ ، الثمرات مرگ فرزندان است. چون فرزند را ثمره و میوه دل خوانند. و امام رضا (علیه السلام) نیز در تفسیر این آیه فرمودند: «فِی أَموَالِکُم بِإِخراجِ الزَّکَوهِ وَ فِی أَنفَسَکُم بِالتَّواطینِ عَلیَ الصَبرِ»: (خداوند با اموالتان به پرداخت زکات و نفستان به صبر امتحان می‌کند). و در آیه ای دیگر می فرماید: «وَلَقَد أَخَذنَا آلَ فِرعَونَ بِالسِّنینِ وَ نَقصٍ مِنَ الثَّمرَاتِ لَعَلَّهُم یَذَکَّرُونَ». (و در حقيقت، ما فرعونيان را به خشكسالى و كمبود محصولات دچار كرديم باشد كه عبرت گيرند)، در اینجا نیز به جنبه دیگری از ابتلاء اشاره شده است. امام علی (علیه السلام) نیز می فرمایند: «إِنَّ اللّهَ یَبتَلِی عِبَادَهُ عِندَ الأَعمَالِ السَّیِّئَهِ بِنَقصِ الثَّمَرَاتِ، وَ حَبسِ البَرَاکَاتِ، وَإِغلاقِ خَزَائِنِ الخَیرَاتِ، لِیَتُوبَ تَائِبٌ، یُقلِعَ مُقلِعٌ، وَ یَتَذَکَّرَ مُتَذَکِّرٌ، وَ یَزدَجِرُ مَزدَجِرُ»؛ (در هنگام بیرون رفتن برای طلب باران: هر گاه بندگان خدا گناه و بد کرداری کنند خداوند آنان را به کاهش محصولات و بازداشت برکات و بستن در گنجینه های خیر مبتلا می سازد تا توبه گر توبه کند و گنهکار دل از گناه برکند و پند گیرنده پند پذیرد و نهی شده از گناه باز ایستد). در واقع این نوع ابتلاء خداوند، برای جداشدن مؤمنان واقعی، شکوفا شدن استعدادهای درونی و به فعلیت رسیدن آنهاست، طبق فرمایش قرآن در آیه 3 سوره عنکبوت: «فَلیَعلَمَنَّ اللهُ الَّذیِنَ صَدَقَوُا وَ لِیَعلَمَنَّ الکَاذِبِینَ»بنابر این در جریان آزمون که زمینه تعالی و بستر پیشرفت انسان است، کسی که از ایمان قوی تری برخوردار باشد آماده تر است و هر کس آماده تر باشد فیض آزمون و بهره ابتلاء بیشتر نصیبش می گردد، در نتیجه زمینه سیر و سلوک او کامل تر و صعود وی به قله های سعادت بیشتر خواهد بود.